Stevensweert/Thorn - 25 maart 2023 - Er komt een vaste vangplaats voor de kuddes Galloways en Koniks bij de natuurgebieden Molenplas bij Stevensweert en Koningssteen bij Thorn in de gemeente Maasgouw. Zo kunnen de runderen en paarden makkelijk ingesloten worden voor bijvoorbeeld een gezondheidscheck of een overplaatsing naar een ander natuurgebied.
In Stevensweert komt de vangkraal aan de oostzijde van natuurgebied Molenplas, bij de voormalige parkeerplek aan de Verlengde Oude Maasweg. Bij Koningssteen in Thorn komt de vangkraal in het natuurgebied.
In de Maasvallei kiest Natuurmonumenten voor natuurlijke begrazing door Galloways en Koniks. De grazers hebben een belangrijke rol: ze houden het landschap gevarieerd en open en dat is gunstig voor allerlei planten en dieren. Elk jaar weer wordt het aantal dieren van de kudde afgestemd op het gebied.
Frenk Janssen, coördinator natuurbeheer in de Maasvallei, legt uit: “De grootte van een kudde hangt af van de hoeveelheid voedsel in een terrein en van de begrazingsdruk die we willen realiseren. Verder is het belangrijk om inteelt te voorkomen. Daarom halen we jaarlijks – meestal na de winter – een aantal dieren uit onze terreinen. We controleren ze dan ook op bijzonderheden. In kleine natuurgebieden of bij seizoensbegrazing werken we met een mobiele vangkraal. Bij de Molenplas en Koningssteen leven jaarrond kuddes grazers, vandaar dat we op deze plek kiezen voor een permanente vangkraal”.
De Gallowayrunderen en Konikpaarden leven in sociale kuddes. Dat betekent dat er dieren van beide geslachten en alle leeftijden aanwezig zijn. Hechte sociale kuddes beschikken over kwaliteiten als terreinkennis en sociaal gedrag. Zo zijn er koeien- en stierengroepen. In een groep koeien heeft de oudste koe de leiding, ze trekken samen op. Kalfjes groeien op in de koeiengroep en liggen vaak bij elkaar in een crèche. Dominante stierengroepen bezetten territoria waar ook de koeiengroepen zich ophouden. Ze wedijveren onderling door stierenkuilen te graven of met de koppen tegen elkaar te duwen. De dynamiek van het kuddegedrag levert bijzondere en afwisselende natuur op. Zo profiteren warmte minnende insecten van het open zand in de stierenkuilen, kunnen planten kiemen in de open getrapte bodem en verspreiden zaden zich via de vacht van de dieren.
Alle dieren hebben tot in de herfst goed gegeten en daarmee een vetlaag aangelegd waarmee ze winter doorkomen. Deze onderhuidse vetlaag houdt de dieren warm en zorgt voor de nodige energie. De dieren zijn goed aangepast op de winter en hoeven in principe niet te worden bijgevoerd. Galloway-runderen snoeien in de winter bomen en struiken. Het zijn robuuste grazers die een halflange grasmat achterlaten. Voor het beheer van deze grasmat zorgen dan weer de Konik-paarden. Zij eten van het kortere gras. Samen zorgen zij er in de winter voor dat het gebied niet helemaal dicht groeit met wilgen. Door deze variatie aan begrazing door runderen en paarden ontstaat in het gebied als het ware een steeds veranderende lappendeken van open grasland, ruigere struwelen en bosjes.
Boswachters, boeren en veevrijwilligers zien de kuddes regelmatig en houden de conditie van alle grote grazers in de gaten. Als we zien dat ze toch te weinig eten kunnen vinden – bijvoorbeeld bij strenge vorst of hoogwater – krijgen ze extra hooi. Ook drinkwater wordt nauwlettend in de gaten gehouden. Zo komen onze grazers de winter door. En als er hoogwater aan komt, worden de dieren waar nodig verplaatst naar veilige, hoger gelegen delen. Mocht je als bezoeker een grote grazer in nood zien, bel dan het nummer van de kuddeverzorger. Het nummer staat op de blauwe bordjes bij de ingangen van begraasde gebieden.
Bron Natuurmonumenten/Foto Leon van Lier|DeltaLimburg.nl
250323/HvL
