Roermond - 4 september 2024 - Het onlangs ingediende Roermondse bid voor het Nationaal Heksenmonument heeft brede steun. Onder meer van het college van B en W Roermond, Stichting Ruimte, de gemeenten Leudal en Maastricht en van diverse Statenleden. Roermond is nog met de gemeenten Oudewater en Montferland in de race. Deze maand laat de organiserende Stichting Nationaal Heksenmonument zich door de achterban adviseren over de ingediende voorstellen. Daarna wordt de uitslag bekendgemaakt. Als Roermond wint, kan het monument waarschijnlijk najaar 2025 in gebruik worden genomen.
Het gedenkteken komt dan bij de Rattentoren, achter de kathedraal. Die plek ligt centraal en is goed bereikbaar. De Roermondse Galgenberg, waar als heks veroordeelden ter dood werden gebracht, viel eerder al af als locatie. Daar staat een lokaal monument.
Het Nationaal Heksenmonument wordt het middelpunt van een nationale herdenking en activiteiten voor bezinning en onderwijs, onder meer gericht op agressie en geweld tegen vrouwen. Bijvoorbeeld via Orange the World. Ook liggen er voorstellen voor historische rondleidingen en lesprogramma’s voor scholen.
Voor het monument heeft de Roermondse kunstenares Rietje Geurts alvast een ontwerp in was gemaakt (zie foto). Haar beeld, bedoeld om in brons te worden uitgevoerd, verbeeldt vijf vrouwen met uiteenlopende emoties. Deze vormen aanknopingspunten voor herdenken, bezinnen en leren.
Het initiatief om het landelijke monument naar Roermond te halen, komt van Werkgroep 'Nationaal Heksenmonument naar Roermond'. Deze bestaat uit Meta van Appeven, Wilbert Dekker, Gerard van de Garde en Johan de Wal.
Roermond is een logische plaats voor het nationaal monument, vindt de werkgroep. In Roermond en omgeving telt, binnen de grenzen van het huidige Nederland, de meeste slachtoffers van de heksenwanen. In totaal gaat het om zo’n 100 personen in de periode van 1518-1673, inclusief vrijspraken, lynchpartijen, slachtoffers van smaad en personen van wie onbekend is hoe hun proces is afgelopen.
Verder zijn in de bisschopsstad nog diverse historische locaties te bezoeken uit het ‘heksenverleden’. Van de Galgenberg en het stadhuis tot en met plaatsen waar tot heks veroordeelden woonden. Samen met de voorgenomen activiteiten voor bezinning en onderwijs, maakt dat Roermond, in de ogen van velen, favoriet voor het Nationaal Heksenmonument.
Het beschuldigen, veroordelen en ter dood brengen van tot heks gemaakten wordt tegenwoordig beschouwd als achterlijk en verwerpelijk. In de zestiende en zeventiende eeuw zagen velen dat anders. In andere delen van de wereld worden nog steeds mensen als heks betiteld en vervolgens verstoten of vermoord.
Foto: Hennie Retera (ontwerp Rietje Geurts voor het Nationaal Heksenmonument)
