Roermond - 7 april 2022 - Op 21 maart was er een openbare bijeenkomst waarbij vertegenwoordigers van de negen in de Roermondse raad vertegenwoordigde politieke partijen de verkiezingsuitslag hebben besproken. Daarbij is Dirk Franssen (LVR) aangewezen als informateur met als opdracht om samenwerkingsopties voor mogelijke coalitie te verkennen. In een openbare bijeenkomst op woensdag 6 april heeft hij zijn eindverslag gepresenteerd:
Inleiding
Op woensdag 30 maart 2022 heb ik alle in de Gemeenteraad vertegenwoordigde partijen een (tussen-) rapportage aangeboden en deze toegelicht in een openbare bijeenkomst. Na een bespreking in twee termijnen is de inhoud van de (tussen-) rapportage, inclusief de conclusie en het advies, door alle partijen onderschreven en overgenomen. Diezelfde avond is met alle partijen een afspraak gepland voor de finale gespreksronde.
Duiding finale gespreksronde
Op vrijdag 1, zaterdag 2 en zondag 3 april 2022 heb ik opnieuw met afgevaardigden van alle in de Gemeenteraad vertegenwoordigde partijen gesproken. Het waren gesprekken die wederom zonder uitzondering zeer prettig verliepen en waarbij in een open en constructieve houding gesproken werd. Het vertrekpunt voor de besprekingen vormde de inhoud van mijn (tussen)rapportage zoals die door alle partijen op 30 maart 2022 is onderschreven en overgenomen. Uiteraard leverde ook in deze gespreksronde iedere partij inbreng vanuit eigen politieke standpunten en invalshoeken, echter de sfeer in de gesprekken was een voortzetting van de eerste gespreksrondes. Alle partijen hebben op de dag dat hun gesprek plaatsvond een gespreksverslag ontvangen. Op dit verslag kon men reactie geven en/of verzoeken tot aanpassingen doen. In navolging van de eerste gespreksrondes, worden ook deze gespreksverslagen niet openbaar gemaakt en niet aan andere partijen verstrekt.
In deze finale gespreksronde heb ik, op basis van al hetgeen ik in de eerste gespreksrondes heb opgehaald, alle partijen drie varianten voor combinaties van mogelijke coalitiesamenstellingen voorgehouden. Die drie combinaties gingen uit van een coalitie van vier partijen resulterend in een bandbreedte van 18 tot 21 zetels (afhankelijk van de variant) in de Gemeenteraad, met steeds een deelname van de grootste partij. Twee partijen hebben op meer of mindere uitgesproken wijze, de suggestie voor een Raadsprogramma benoemd. Behalve punten die in navolging van mijn (tussen)rapportage zijn besproken, heb ik enkele zaken in het bijzonder met alle partijen besproken. Dit naar aanleiding van het verloop en de inhoud van de bijeenkomst op 30 maart 2022.
Dit betrof in hoofdlijn:
1. Hoe kijkt u terug op danwel hoe was “de afdronk” van de bijeenkomst van 30 maart 2022?
2. Hoe duidt uw partij danwel hoe ziet u het op 30 maart 2022 door enkele partijen benoemde “moment van bezinning en/of reflectie” danwel “het temporiseren”?
3. Naar aanleiding van punt 2 heeft met elke partij op gelijke proceswijze een verdieping en dialoog plaatsgevonden. Dit om de standpunten van de partijen hierover goed te kunnen duiden. Uiteraard heeft elke partij hier op eigen inhoudelijke wijze zijn visie op gegeven. Tevens heb ik alle partijen mijn eigen standpunt (over mijn rol) benoemd en dat onderwerp van gesprek laten zijn.
Tijdens de gevoerde gesprekken zijn door partijen, soms verstrekkende, ideeën geopperd of voorwaarden/ voorstellen benoemd en/of handreikingen gedaan. Meestal ging dit samen met de wens om tot een coalitie toe te treden. Dit zal gezien deze eindrapportage, niet voor alle partijen werkelijkheid worden. Ook is bijzondere inbreng uit de eerste gespreksrondes, waar relevant en waar nodig anoniem, aan partijen voorgelegd om (nogmaals) op te reflecteren. Daarnaast heb ik partijen bevraagd op conflicterende punten en/of partijen om verduidelijking gevraagd, ook hier waar relevant en waar nodig anoniem. Met inbegrip van al het voorgaande, ga ik over naar mijn conclusie en advies aan alle in de Gemeenteraad vertegenwoordigde partijen.
Conclusie en advies
Op basis van mijn (tussen)rapportage en hetgeen ik in voorgaande paragraaf heb geschreven, adviseer ik aan de in de Gemeenteraad vertegenwoordigde partijen om de formatie te starten met de partijen (in volgorde van de verkiezingsuitslag) LVR, GL, CDA, VVD. Naar mijn mening en met inachtneming van hetgeen ik in alle gesprekken heb opgehaald, heeft deze samenstelling het beste vooruitzicht voor een succesvolle en stabiele coalitie in deze bestuursperiode. Op hoofdlijn, maar niet limitatief, noem ik enkele aspecten.
1. Voldoende aanknopingspunten om aan te nemen dat met deze partijen op inhoud een coalitieprogramma is te schrijven waarin alle opgaven en ambities voor deze bestuursperiode terugkomen
2. Het is, zoals meermaals benoemd, een coalitie in brede samenstelling. Zowel qua politieke signatuur van (in traditionele termen) “links/sociaal-midden-rechts/liberaal”, als ook de verhouding lokaal-landelijk (11-10), als ook qua vertegenwoordigend aantal zetels (21) in de Gemeenteraad, als ook qua verbinding/netwerk met het provinciale en landelijke bestuur
3. Er een oppositie ontstaat van vijf partijen die tien zetels vertegenwoordigen in de Gemeenteraad en in staat worden geacht om voldoende inhoudelijk tegenwicht te bieden waardoor een “gezond” politiek klimaat en debat in de Gemeenteraad ontstaat
4. Een coalitie die op basis van de verkiezingsuitslag de eerste drie partijen en de zesde partij herbergt en daarmee een goede afspiegeling van de verkiezingsuitslag bevat
5. Er kan in het formatie-overleg voor gekozen worden om een krachtig/compact coalitieprogramma op hoofdlijnen op te stellen, waarbij het aantredende college van B&W het coalitieprogramma gedetailleerder uitwerkt in een college-uitvoeringsprogramma
6. Er uit alle gesprekken voldoende aanknopingspunten zijn waaruit ik kan afleiden dat er voldoende basis is om verbinding en samenwerking tussen coalitie en oppositie tot stand te brengen.
Aansluitend bij punt 6 wil ik nogmaals benoemen dat alle partijen in alle gesprekken hebben laten merken dat zij zich willen inzetten om de reeds in 2021 verbeterde verhoudingen, verder te ontwikkelen. Om in het belangrijke traject van een formatie juist direct die verbinding en samenwerking op te zoeken, adviseer ik net als in mijn (tussen)rapportage om tijdens het formatieproces op gezette momenten inbreng te vragen van de partijen die tot de oppositie gaan behoren. Ik zie daarvoor ook geschikte onderwerpen.
Over een college van B&W merken alle partijen op dat dit dat werkbaar en daadkrachtig moet zijn. Een overgrote meerderheid gaf aan dat er een compact college van B&W dient te komen met 5 wethouders en tussen de 4,6 á 5 fte, maar om hierbij goed te kijken naar de opgaven en ambities. Mijn advies in om deze uitgangspunten over te nemen en de verdere uitwerking in het formatieproces aan bod te laten komen.
Tot slot wil ik op deze plek graag nog iets meegeven naar aanleiding van het verloop en de inhoud van de bijeenkomst op 30 maart 2022 en hetgeen ik hierover, in lijn met paragraaf 2, met partijen heb besproken. Alle partijen geven blijk van een verantwoordelijkheidsbesef voor het verder verbeteren van de onderlinge verhoudingen en samenwerking in de Gemeenteraad, want de rol van zowel coalitie als oppositie wordt door allen belangrijk genoemd. Alle partijen zijn zich ervan bewust dat dit tijdens het formatieproces of vlak daarna een plek moet krijgen. Over het (exacte) moment dat het meest geschikt is lopen de meningen nu nog uiteen, hetgeen natuurlijk helemaal niet erg is. Gezien de importantie geef ik dit item hier wel een plek.
Er zijn partijen die vinden dat de beoogde coalitiepartijen eerst moeten starten met de formatie en dat die betreffende partijen in het formatieproces al met “hun teambuilding” starten. Tijdens het formatieproces worden de beoogde oppositiepartijen, als mijn advies wordt overgenomen, op momenten inhoudelijk al betrokken. Dit werkt an sich al “teamversterkend” voor de Gemeenteraad. Direct aansluitend aan de formatie kan de Gemeenteraad en het college van B&W, gezamenlijk (verder) aan “teambuilding” werken. Er zijn ook partijen die van mening zijn dat direct bij de start van de formatie, als een soort paralleltraject, aan “teambuilding” van raadsleden onderling kan worden gewerkt. Echter zitten hier ook nadelen aan zoals bijvoorbeeld dat de nieuwe raadsleden die intreden na de installatie van de wethouders plaatsvindt, hier geen deelgenoot van zijn.
Ik ben dankbaar met de unanimiteit omtrent de bekrachtiging van mijn persoonlijk standpunt hierover, dat de functionaris (in)formateur hier geen specifieke taak in heeft maar dat hier meer een taak weggelegd is voor een “stevig extern iemand” die dit proces begeleidt. Afhankelijk van het moment waarvoor wordt gekozen, ben ik op dat moment uiteraard één van alle gelijkwaardige deelnemers. Gezien het voorgaande op basis van het verloop en de inhoud van de bijeenkomst op 30 maart 2022 in combinatie met alle gespreksrondes, zie ik mijn taak om dit thema bespreekbaar te maken en te houden voor nu als afgerond. Ik laat het aan de Gemeenteraad over om hierin verdere keuzes te maken.
“Als we samen de “relaxte vaart” die tentoon is gespreid, op alle benoemde facetten voort kunnen zetten qua proces, inhoud en gespreksthema’s, is alleen dat in het belang van onze stad. Ons prachtig Roermond!”
Dirk Franssen
06 april 2022
Bron gemeente Roermond/Foto Leon van Lier|DeltaLimburg.nl/inzetfoto Dirk Franssen, gemeente Roermond
070422/HvL
