Weert - 1 april 2021 - Frits Weerts is een bekende in het Weerterland en voor lezers van de weekkrant Via. Hij is/was actief binnen De Aldenborgh, Veldeke krînk Wieërt, Stedelijke Harmonie St. Antonius, Stichting Stadsgidsen Weert, Stadsschutterij St. Catharina 1480, Stichting Lambieck Knoup, Bal Champêtre, schoolbestuur Weert Centrum, Molenstichting Weerterland en medeauteur van de boekenreeks ‘Weert is veranderd’, om maar iets te noemen.
Hij schreef het boek 'Stafeltafel Weert' en honderden korte verhalen, Stamtäöfelkes genaamd. Laatst genoemden zijn gebundeld in twee verschillende uitgaven 'Stamtäöfelkes' en 'Mieër Stamtäöfelkes'.
Het uitgebreide 'Stamtafel Weert' (352 pagina's) is een historisch werk met telkens de bijhorende teksten zowel in het dialect alsook in het ABN opgeschreven en ontelbaar prachtige foto's. Een onmisbaar boek voor de boekenkast van iedereen die opgegroeid is in Weert en omstreken, of voor cultuurhistorisch geïnteresseerden.
De 'Stamtäöfelkes' bundelingen (188 pagina's elk) zijn enkel geschreven in het 'Weerter' stadsdialect en voorzien van humoristische tekeningen. Het is een leuke uitdaging om, zelfs voor geboren en getogen Limburgers, de humorvolle teksten te ontcijferen. Belangrijk dat we deze uitdaging van Weerts aangereikt krijgen, om de schrijfwijze van onze dialecten niet te vergeten.
Uit : Stamtäöfelkes | ISBN 9789491920516 - # 17. Waat vör ’nen heilige rope vae aan?
’ne Schoeënen daâg waasj. Blaw locht, ’n flaw zuchtje wîndj, wêrm, affeng: opgeroldje-hûmmesmowwe-zoonger-slieps-waer. Feîner nog: minirökskes-oetgesnieëje-bloeskes-waer. Rieëje genóg dus um métte stamtaofel boete op ’t terras van dieës zeîngelinge van de neteur en aevezieër vanne brouwer te gaon geneête. Mer det doordje mer wis hâlverwieëge achternaomiddig wi-j d’r ineins dikke pakke wôlke op kwome zétte. En effe later waasj raak. ’n Dónderschoor brook los en ’t water veel oete locht asof ze innen hieëmel ’t schróbwater in ’t pötje vaegdje. Ve koste gelökkig nog zjuust oeës glaas beer in zieëkerheid brînge vuuërdetter raengelwater in veel. Mer det waas opt nupperke! ’t Waerlîcht en d’n dónder wore neet vanne locht. ’t Góng schrikkelik te kieër. Ge kosj d’n ângere kânt vanne straot âmper oongerscheî-je doeër de raengel. ’n Nötte bies! En dan dînkdje beej eur eige: haaj ich noow mer e pâlmtekske, gewiedj op Donatusdaâg, um ’t hoês (in dit gevâl de kefee) mej te zaengele. Want Sint Donatus waas de beschêrmheilige tieëge bliksem en ónwaer. En vreuger glofte ze dao-in. Mer jömmig jao! Ve zeen d’r allewiel wul achter det ’t waer zich niks gelaege leutj ligke aan scheetgebedjes, novenes, kruûspresessies of baeverte. En ouch e pâlmtekske achter ’t wi-jwatersvaetje, ouch al ésj op Pâlmzoondig of doeër Donatus gewiedj, hölptj neet (mieër) tieëge waerlîcht en ónwaer. En e tientje van ’t österke beschutj d’r ouch neet aan. Op borebedoninge woeërt snachs asj ónwaerdje, edereîn óp gerope. Det waas um klaor te staon um ’t vieë in zieëkerheid te brînge, mocht ónverheuts de bliksem inslaon. En ajje dan toch óp woortj, koszje net zoeë good meteîn same ’n österke baeje. Ge wisj noeëts woeëtj good vör woor. Blînkendje messe en verkétte woeërte oonger ’t taofellake of trök inne laaj gelagdj en slachters lagte ’nen dook oeëver eur vleîsmesjien. Want âl waat bloonk trok de bliksem aan. En dao haadje dus pâlmtekskes tieëge. Di-j woeërte mét Pâlmpaose oonger de Hoeëmes mét mânge vôl gewiedj en koszje mej nao hoês neme. De wichter stoke di-j boeëvenop eure pâlmenhanestek inne rök van ’t gebakke pâlmehaenke. Mer nog baeter hôlp e tekske waat gewiedj woor tiêdes de Bloodpresessie in Boxmeer, 14 daag nao Pînkste, want det stóng bekindj as ’t mieëst effektief middel tieëge alle ónwaersgewêldj. “En gij gluuëf deh!”
Mer zoeë haadje vör alles en nog wat vreuger ’ne beschêrmheilige. Bevuuërbieëldj Sint Antoeënius vant Vêrke vör verloeëre zake. En dae haaj (slûm!) vör verloeëre österkes en kêrkbeuk e filiaal beej de köster.
Nog ’nen heilige dae good wêrk dieëj in Wieërt waas Sint Gertrudis. Di-j haaj eur kepèlke woeë noow de Sebastiaonskepèl op Laor ligktj. Di-j kos uch van ’ne moêzeplaog aafhêlpe ajje eur knip zaengeldje mét moêzewater. Water, getaptj oet ’ne kuûp, det doeër ’ne broene pater vanne Beest gewiedj waas. Mer umdetter völ vraog nao waas, mós dae pater d’n hieëlen tiêd op-en-nieër kerre um det water te zaengele. Det waasse käökmeug en toen zaengeldje. hae inins mer de hieël brândkoel, woeë Paas-Perjân det water oetschöpdje. Mer vùùër daen tiêd waas d’r ’ne boor oet Beul dae moêzewater schöpdje oet de kuûp. Toen zagt Driek van Tulden tieëgen ’m: “Det water és nog neet gewiedj!”. Woeë-op dae van Beul zagt: “Iek gluuëf nie, da die muus dè zalle pruûve”. Gaotj dao di-j van Beul mer mej tieëge!
© Frits Weerts
Stamtafel Weert | Frits Weerts | ISBN 9789491920622
Stamtäöfelkes | Frits Weerts | ISBN 9789491920516
Mieër Stamtäöfelkes | Frits Weerts | ISBN 9789491920769
Ik wens je prachtige paasdagen toe en veel leesplezier toe met dit prachtige 'Stamtäöfelke' uit de pen van Frits.
Hartelijke groet, Linda
Neem ook eens een kijkje op haar website Bullseyepublishing.
