Valkenburg/Roggel - 1 mei 2023 - Ruim anderhalve maand verblijf ik nu in het zuiden van Limburg. Bij ons in het Leudal is de natuur op zijn zachts gezegd mooi dus kijk ik, wanneer ik even de tijd heb ook, of hier het gras hier even groen is. Tijdens het wandelen vallen wel een paar zaken echt op. In dit gedeelte van Limburg zie ik geen heide en dennenachtige bossen. Wat ik wel ervaar, en vooral achter in de kuiten, zijn die heuvels. In tegenstelling tot bij ons, daar is het in vergelijking met hier een groen biljartlaken.
Hoe komen die heuvels dan in godsnaam hier? Bij ons is dat te verklaren doordat er na de laatste ijstijd door de aanhoudende noordwestenwind zand is neer geploft. Dat verhaal kennen jullie inmiddels uit eerder schrijven. Wellicht dat je denkt dat dit dan ook voor hier geldt.
Niets is minder waar. Tuurlijk is het zand ook naar hier gewaaid. Bij ons viel het zwaardere gedeelte neer en hier het veel lichtere löss. Het Heuvellandschap is eigenlijk een aaneenschakeling van golvende plateaus zoals vanuit het zuiden gekeken (zie afbeelding): links het Plateau Caestert (Ca), hier stroomt de Maas (Ma) aan de oostzijde langs. Deze dame heeft hier een heel breed terras gevormd. Naar het oosten heuvel op komen wij dan vervolgens op het Plateau van Margraten (M), het Plateau van Crapoel (Cr) en het Plateau van Vijlen (V). In noordelijke richting komen we bij het Plateau van Bocholtz (B), het Plateau van Ubachsberg (U) en uiteindelijk bij het Centraal Plateau (CP).
Daartussen stromen schitterende beken als Gulp (Gu), Geul (Ge), Selzerbeek (Se), Eyserbeek (E) en Geleenbeek (Ge). Deze hebben door de eeuwen heen heel wat werk verzet. Zij hebben kenmerkende terrassen en de hellingen veroorzaakt. Ja, natuurlijk zijn er meer beekjes te noemen. Zij hebben ook bijgedragen om er zo’n machtig mooi landschap van te maken waar wij nu zo van profiteren. Heuvel op, heuvel af!
Door de bemoeienissen van een aantal breuken en erosie komen hier en daar nog wat ontsluitingen van onderliggende formaties aan het daglicht. Zoals de witbeige kalksteen, mergel en vuursteen. Deze diversiteit aan ondergrond en gesteentes vormt natuurlijk een geweldig podium voor hele eigen en unieke plantengemeenschappen die je verder nergens in Nederland tegenkomt.
Wist je trouwens dat de beek Gulp van het Romeinse woord Gulippa af komt. Het betekent hier dan ook “kleine geul”, of volgens sommige “boven beek”, wie zal het zeggen? Een feit is dat de Gulp door een smal dal stroomt en iets weg heeft van een diepe geul. Dit is een aardig sprongetje naar de Geul zelf. Een beek van bijna 60 kilometer lang en met een verval van ca. 250 meter! Het was ook dezelfde Geul die in juli 2021 na een periode van hevige regen een ravage aanrichtte in Valkenburg. Dit ligt nog vers in mijn geheugen.
Ik heb het hier gehad over Zuid-Limburg. Dat is niet zomaar. Ikzelf ben werkzaam als vrijwilliger bij Groen Hart Leudal. Dit doe ik uit liefde en passie voor de natuur. Het doel van het schrijven van deze columns is om op een leuke, humoristische manier de lezers aan het denken te zetten over de natuur, maar ook het bewust maken over het nalatenschap voor onze kinderen en klein en klein kleinkinderen.
Deze column wil ik graag speciaal opdragen aan alle vrijwilligers die werkzaam zijn bij Ronald McDonald Huis in Maastricht en het Ronald McDonald Kindervallei te Valkenburg. Wat zij doen voor ouders is hartverwarmend en onvergetelijk. Zij zorgen al 35 jaar lang voor zieke kinderen en hun families in Nederland. Dankzij deze Ronald McDonald Huizen heeft een ziek kind altijd z’n ouders dichtbij en kan ik als ouder ook dichtbij mijn eigen kind verblijven.
Het ontstaan
Deze Charity ontstond toen één arts genaamd Audry Evans met lede ogen moest aanschouwen hoe de ouders van een drie-jarig meisje zorgdroegen voor hun dochter, Kim Hill. Audry had hun dochtertje de diagnose acute leukemie gegeven. De ouders, Francis en Fred, deden van er vanaf dat moment alles aan om dicht bij hun dochtertje te zijn. Ze zaten in ongemakkelijk zittende ziekenhuisstoelen die ze ook gebruikten als bed, om in te overnachten. Ze aten uit snackautomaten, waar zeker geen gezonde hap in te bekennen was. Deze hapklare brokken, verpakt in de meest mooie verpakkingsmaterialen, waren geheid gevuld met suikers, glucosestroop, melkpoeder, cacaoboter, botervet, lactose, cacaomassa, zonnebloemolie, zetmeel, varkensvlees, gejodeerd zout, dextrose, specerijen als koriander, knoflook en antioxidanten als natriumcarbonaat en het conserveermiddel natriumcarbonaat. Over E-nummers hadden ze daar toen nog nooit van gehoord. (Een ware aanslag op de het leven van de culinaire aangelegde darmflora van de hedendaagse “gezond” etende Nederlander). Ze weken niet van de zijde van hun dochter. Dit inspireerde de arts. Ze nam contact op met het football-team Philadelphia Eagles en het bedrijf McDonalds. Zij besloten gezamenlijk om nog in 1974 in Philadelphia het eerste Ronald McDonald huis te bouwen. Zij werden daarna vaste sponsor en openden wereldwijd honderden Ronald McDonald Huizen.
Het eerste Huis in Europa
Het Ronald McDonald Kinderfonds is de Nederlandse tak van Ronald McDonald House Charities. Het eerste RMH werd in 1974 opgericht in de VS.
Kinderkankerspecialist prof. dr. Tom Voûte maakt begin jaren ’80 voor het eerst kennis met de Ronald McDonald Huizen in Amerika. Hij was ervan overtuigd dat dit óók in Nederland nodig was en kreeg steun van McDonald’s Nederland. In 1985 wordt het (eerste Europese!) Nederlandse Ronald McDonald Huis Emma in Amsterdam gerealiseerd. Kinderen die opgenomen worden in het Emma Kinderziekenhuis, hebben sindsdien hun ouders en broertjes/zusjes dichtbij zich. Nu, 35 jaar later, kunnen in heel Nederland gezinnen ontvangen worden in elf Ronald McDonald Huizen, twaalf huiskamers en drie vakantiehuizen.
Ik dank al die inspanningen van Audry Evans, Leonard Tose, (Phil. Eagles), Ray Kroc (McDonalds), Tom Voûte en alle andere initiatief nemers en vrijwilligers - ik wil er beslist geen één vergeten - die dit uiteindelijk allemaal mogelijk hebben gemaakt.
Lieve mensen bedankt!
Overigens Kimberly (Kim Hill) werkte later als manager bij McDonald’s en staat model voor tijdelijke huisvesting voor gezinnen van zieke kinderen. In 1991 blijkt ze twee hersentumoren te hebben. Ze sterft uiteindelijk na een kort ziekbed op 44-jarige leeftijd.
Tot een volgende keer,
Ron
Ron Van Pol, voorzitter van Groen Hart Leudal, heeft sinds juni 2020 zijn eigen column bij DeltaLimburg.nl.
Foto's plateaus Zuid-Limburg (wikipedia), eerste Ronald Mc Donaldhuis (wikipedia)
010523/HvL
