Roggel - 2 mei 2022 - Honderdzevenenveertig, wat zit daar nu achter? Goede vraag! Ik zal het in deze column uitleggen. Zoals menige lezer is opgevallen heb ik iets met de natuur. En dan in het bijzonder met de natuur in het Leudal. Ik hoef jullie niet uit te leggen dat het Leudal een natuurgebied zo’n kleine 900 ha groot is. Hierbinnen beheert Staatsbosbeheer zo’n 500 ha. Daarnaast is er een gebied van 315 ha aangewezen als een speciaal natuurgebied. Dit staat bekend als het Natura2000-gebied.
Wanneer je een willekeurige passant vraagt, wat hij of zij weet over Natura2000, dan valt me op dat de beantwoording op mijn vraag meestal een negatieve lading heeft. “Het gedoe over stikstof”, “Geld verkwisting”, “Je mag niets”, “Pfff, van uit Europa hier wat vertellen over wel en niet mag”. Ik ben na een poosje opgehouden met vragen aan voorbijgangers. Dit kan natuurlijk niet, daarom de ‘pen op papier’ en proberen uit te leggen wat Natura2000 wél is, zonder inhoudelijk in te gaan over politieke invloeden, besluitvormen en op de handen blijven zitten wachten tot er een besluit genomen is... natuurlijk zeg ik dit met een knipoog.
Ons Leudal is eigenlijk een hooggelegen dekzandgebied, dat afgezet is geworden na de laatste ijstijd. Door de stroming van drietal beken is een heel bijzonder diep ingesneden karakter ontstaan (diepe ravijnen) in het landschap. Wij zijn in het bezit van elzenbroekbossen, elzen-vogelkersbossen, eiken-beukenbossen, beuken-eikenbossen met hulst, oude eikenbossen, blauwgraslanden en beken met unieke waterplanten zoals de waterranonkel, of de vissen; rivierdonderpad, kleine modderkruiper en bittervoorn.
Hogerop staat de gevlekte orchis en niet te vergeten half op het land/in het water de bever en in de lucht onze ijsvogel. Als natuurliefhebber ingrediënten om je vingers bij af te likken. Dit verdient zorg! Zoals bescherming van kwetsbare planten- en dierensoorten, herstelmogelijkheden maar ook het stoppen van achteruitgang van flora en fauna, het tegengaan van verdroging én het in goede banen leiden van de recreatiedruk.
Dit instandhouden doe je met maatregelen, daarover horen afspraken gemaakt te worden. Er moet worden vastgelegd wie wat doet. Wat de doelen zijn. Daarnaast moet er kritisch gekeken worden naar het behalen van eerder behaalde doelstelling en of ze behaald zijn. Wat is de oorzaak?! Hier is veel over te zeggen en te discussiëren. Wat ik hierover kwijt wil, is dat Europa goed moet kijken naar alle facetten ook bijvoorbeeld m.b.t. de beoordeling van stikstofdepositie en de kritische depositiewaarden van stikstof.
Dat hier gezamenlijk veel op te winnen is, dat is een feit, maar het moet gelden voor alle landen om ons heen. De wolk stikstof stopt niet bij de grens, het maakt niet uit met welke windrichting die wolk mee zal drijven!
Door de juiste ingreep of net niet ingrijpen kan dit goede gevolgen hebben voor het instant houden van flora en fauna. Het overwegen om niet inheemse soorten te verwijderen, zodat de soorten die oorspronkelijk hier waren weer goed kunnen gedijen, of zelfs terug kunnen komen! Het beheren van het water en de verdroging. Ooit zijn hier voor de mijnbouw naaldbomen geplant. Zo ontstond het productiebos. Nu, na het sluiten van de mijnen, staan nog veel naaldbomen in het Leudal. Deze zorgen voor verdroging. Hoe?
Loofbomen laten in de herfst de bladeren vallen en de sapstromen stagneren. Bij naaldbomen blijven de naalden zitten (naalden zijn eigenlijk opgerolde bladeren), deze zorgen ervoor dat ook gedurende de winter liters, zeg maar rustig tonnen aan water weggezogen worden uit de ondergrond. De verzadiging (opslag) van water in de ondergrond, het aanvullen van grondwater kan zo niet of nauwelijks plaatsvinden.
De naaldbomen worden door Natura2000 vervangen door inheemse loofbomen. Dit gebeurt niet 123, dit gaat in fases. Wat ook een taak is om de recreatiedruk te regelen. Het aangeven van wandelpaden door middel van bewegwijzering (paaltjes, plaatjes, kleurcodes etc.) of het verleggen van wandelpaden om zo de natuur te ontzien. Ook wordt er gekeken naar aanleg van mountainbike routes. Hier worden eisen aan gesteld door de beheerder, maar ook voor de gebruiker.
Bewustwording van ons mensen, blijf op de wandelpaden, gooi afval weg in de afvalbakken of neem mee terug naar huis. Laat de hond niet los, dit zijn eigenlijk de huisregels voor elke bezoeker of je nu in een Natura2000 gebied of in een ander willekeurig natuurgebied gaat wandelen.
Dit alles zal bijdragen aan het voor onze jeugd en diens jeugd dat zij nog heel lang kunnen en mogen genieten van “Ons Leudal”. Hoe uniek dit is? Kijk eens terug bij uitzending gemist van BNNVARA Vroege vogels tv (dd. 11 september 2020), het dagelijkse programma met Marieke Schatteleijn KRO-NCRV Binnenstebuiten dd. 12 sept. 2016, of lees het geweldige naslagwerk “Het Leudal voor nu en altijd” een wonderlijk natuurgebied, geschreven door Hans Smulders en Phlip Bossenbroek, uitgegeven door Stichting Studiegroep Leudal. Het boek is zo geliefd dat er sprake is van een tweede druk.
En ja, op de kaart staat Het Leudal, tot aan Brussel toe. Het Natura2000 gebied is ook bekend onder beheerplan 147, vandaar de titel honderdzevenenveertig.
Op zaterdag 21 mei zal door gedeputeerde de expositie geopend worden over Natura2000 in het Bezoekerscentrum te Leudal. De Provincie Limburg organiseert samen met Studiegroep Leudal en Groen hart Leudal deze expositie.
Zoals gezegd wordt de Natura2000 geleid door de provincie Limburg. Zij ontvangt van Europese Unie geld. Leudal (147) is uitgeroepen als pilot voor landelijke campagne die de Natura gebieden in Nederland onder de aandacht moeten brengen.
Wat kun je verwachten van deze expositie? Een gedegen uitleg over hoe belangrijk dit natuurgebied is. Hoe trots je mag zijn en bevoorrecht om hier te kunnen wandelen, zonder een verre toer te maken met auto, boot, vliegtuig, fiets of wat dan ook. Hier is iets unieks waar elke “Leudalnaar en Leudalnares” trots op moet zijn. Er zal een lezing zijn over het Natura2000 gebied, terug te vinden op de site van het Bezoekerscentrum.
Je maakt een reis langs hoe de natuur er uit zal zien. Je kunt een kijkje nemen in het water. Wat zit daar in? De start van de voedselketen. Heb ik jullie nieuwsgierig gemaakt?
Meer informatie is te vinden op:
www.natura2000.nl
www.bezoekerscentrumleudal.nl
www.limburg.nl
www.staatsbosbeheer.nl
Of breng een bezoek aan deze bijzondere expositie. Vanaf zaterdag 21 mei te zien in Bezoekerscentrum Leudal, Roggelseweg 58 te Haelen !!!
Ron
Ron Van Pol, voorzitter van Groen Hart Leudal, heeft sinds juni 2020 zijn eigen column bij DeltaLimburg.nl.
Foto Leon van Lier|DeltaLimburg.nl
020522/HvL
