Heythuysen - 18 april 2025 - De dagen zijn weer behoorlijk aan het lengen. De zon laat zich de laatste tijd weer met regelmaat van haar beste kant zien! Hier en daar horen we alweer een schreeuw over: “het is te droog”. Dat is een statement. Dit is iets waar wij toch aan moeten gaan wennen. Het klimaat is aan het veranderen. Dit gebeurt niet van het ene op het andere jaar. Die tendens is al zo’n 5 tot 6 jaar geleden ingezet. Het wordt gemiddeld warmer hoe dan ook.
Dit brengt mij ook bij het volgende; Rond een uurtje of zeven ga ik met onze trouwe tante even de benen strekken. Zij leest zoals gewoonlijk de krant. Vannacht zijn er wat druppels gevallen. Het benoemen eigenlijk niet waard. Voor haar is dit een heuse geursensatie. Tijdens het besturen van de “krantenartikelen”, vermaak ik mij met het rondkijken (“Núsjàëre” is misschien een betere benaming). Op in parkeervakken en opritten gestalde stalen rossen zie ik, op hun tedere huidje, een ongewone licht roodbruine gloed. Op de donker gespoten pk-monsters zie je het beter dan op de lichtere varianten. Ik vraag me af of dit nu het stuifmeel van de berk Betula, de els Alnus, hazelaar Corylus, eik Quercus of iep Ulmus is? De beuk Fagus is vaak wat later in april, maar zie die hier langs mijn parcours niet staan. Ik heb wel te doen met mens en dier die gevoelig zijn voor al dat stuifmeel. De hooikoorts is weer volop slachtoffers aan het maken.
Heel voorzichtig veeg ik met mijn net natgemaakte vinger dat stoffige goedje van onze eigen stalen ros af en kijk er naar, warempel het is helemaal geen stuifmeel maar zand.
Om precies te zijn: Saharazand.
In de Sahara wordt sterke winden, ookwel Sirocco genoemd omhoog geblazen. Sirocco komt van het Arabische woord ‘oostelijk’, het grappige daaraan is wel dat het voor ‘zuidenwind’ staat. De Sirocco’s komen het meest voor in het vroege voorjaar.
De Sirocco begint eigenlijk doordat een warme, kurkdroge, tropische luchtmassa naar het noorden wordt gedrukt. Dit wordt veroorzaakt doordat de daar aanwezige lage-druk-cellen naar het oosten verschuiven (dus toch niet zo raar die naam!). De hete, droge continentale (Afrikaanse) lucht mengt zich met veel koudere, natte maritieme (Middellandse zee) lucht. Deze draait in nadelige richting voor ons tegen de klok in en duwt zo dat Saharazand onze richting op.
Dus, de Sirocco duwt het zand ophoog waar het door hoogtestromen als de passaatwinden en straalstromen wordt meegevoerd naar ons landje (Heythuysen).
Dit alles speelt zich af tussen zo’n 1.500 en 5.000m met een snelheid van ver boven de 100 kilometer per uur.
De “Volkswagen Scirocco” en de “Maserati Ghibli” zijn er zelfs naar vernoemd. Zo zal zelfs de voor ons oooh zo bekende attractie “Monsieur Cannibale" van naam gaan veranderen. Met heel veel fijne herinneringen denk ik terug aan die mooie tijd. Wegdromend langs al die typetjes en dat nog dagenlang na ebbende “rot” melodietje. Nee, nu gaat deze attractie ook vernoemd worden naar de wind, Sirocco.
Moet ik die naamgeving van de “Volkswagen Passat” nog verder uitleggen, die ook gekoppeld is aan wind? Je komt het Saharazand zelfs tegen tot in Noorwegen, wat zeg ik, IJsland is er zelfs bekend mee.
Zoals gezegd, vaak is dit een voorbode van “koudere vochtigheid” bij ons. Ook kan het stof aan machines schade toebrengen. In grote delen van Europa wordt deze woestijnwind, de Afrikaanse pest genoemd. Het kan migraine en slapeloosheid veroorzaken.
Dit komt het meeste voor in het zuiden van Spanje, Italië en Griekenland. De temperatuur kan daar 's nachts haast niet afkoelen en de temperatuur komt dan nauwelijks onder de 30 graden. Gelukkig hebben wij daar hier (nog) geen last van.
Wisten jullie dat april gemiddeld in Nederland de droogste maand van het jaar is?
Het gemiddelde aantal regendagen staat op 4. Er valt gemiddeld tussen de 40-45 millimeter regen.
Oké vorig jaar, toen nog wonende in Roggel, was dit 71 millimeter. Voor mijn gevoel was dat uitzonderlijk. Er is natuurlijk een reden voor de gemiddeld geringe neerslag in deze maand. Vaak is deze te herleiden door een voor ons gunstig gelegen hogedrukgebied, vaak boven of in de buurt van ons. Hierdoor krijgen we stabiel, droog en zonnig weer met weinig bewolking en neerslag.
Ook de in het westen aanwezige, relatief koele, Noordzee speelt een belangrijke rol. Boven de koele Noordzee kunnen zich minder buiige activiteiten vormen, waardoor er minder vochtige lucht naar Nederland wordt aangevoerd. Nee, wanneer er al vanaf zee een storing aan komt tuffen, zal deze rustig over ons heen trekken.
Zelfs is in deze periode onweer minder aan de orde dan in de zomer. In april is geen sprake van een sterk opstijgende warme lucht. Deze sterk opstijgende warme lucht kan in de zomer wel regen of de dan onder de juiste omstandigheden onweersbuien en de o zo bekende hagelbuien veroorzaken.
Toch wil ik een kanttekening maken over het gemiddelde. Wanneer ik mijn logboekje nakijk (ik doe dit al jaren puur uit interesse) zie je dat in 2022 gemiddeld 42 mm regen is gevallen, dit komt overeen met het langdurige gemiddelde.
In april 2023 viel er 70 mm neerslag, dit is toch bijna een verdubbeling. Als laatste 2024, dit was gemiddeld voor geheel Nederland 88 mm neerslag. In De Bilt viel zelfs 98 mm, dat was de op één na natste april maand sinds ze 1901 zijn begonnen met de metingen.
April doet wat hij wil!
Tot de volgende keer, Ron
Ron Van Pol, voorzitter van Groen Hart Leudal, heeft sinds juni 2020 zijn eigen column bij DeltaLimburg.nl.
Kopfoto: Leon van Lier
